Wrześniowe dane o inflacji w Polsce przyniosły pozytywną niespodziankę dla całej gospodarki. Wskaźnik CPI utrzymał się na poziomie 2,9% rok do roku, co oznacza stabilizację względem sierpnia i pozostanie w bezpiecznych granicach celu inflacyjnego Narodowego Banku Polskiego. Była to pozytywna niespodzianka, gdyż większość ekonomistów prognozowała lekki wzrost inflacji do około 3%.
Szczegółowa analiza wrześniowych danych GUS
Kluczowe składniki inflacji i ich dynamika
Głównym zaskoczeniem wrześniowych danych był spadek cen żywności i napojów bezalkoholowych o 0,5% w ujęciu miesięcznym. W ujęciu rocznym ceny tej kategorii wyniosły 4,2%, co stanowi spadek z sierpniowego poziomu 4,9%. Ten trend ma kluczowe znaczenie dla gospodarstw domowych, gdyż żywność stanowi największą pozycję w koszyku inflacyjnym przeciętnego Polaka.
Nośniki energii kontynuowały umiarkowany wzrost na poziomie 2,4% rok do roku, nieznacznie powyżej sierpniowego odczytu 2,3%. W ujęciu miesięcznym ceny energii wzrosły o 0,2%, co odzwierciedla sezonowe korekty taryf i częściowe zniesienie tarcz osłonowych.
Szczególnie korzystnie prezentuje się sytuacja na rynku paliw, gdzie ceny spadły o 4,9% w ujęciu rocznym. Choć jest to mniejszy spadek niż sierpniowy (-7,7%), nadal znacząco ogranicza presję inflacyjną. Miesięczny spadek cen paliw o 0,4% we wrześniu potwierdza stabilizację na tym rynku.
Polityka monetarna NBP i planowane zmiany
Cykl obniżek stóp procentowych
Rada Polityki Pieniężnej przeprowadziła w 2025 roku znaczące korekty polityki monetarnej, obniżając stopę referencyjną z 5,75% na początku roku do obecnie obowiązującego poziomu 4,75%. Największa obniżka nastąpiła w maju (o 0,50 punktu procentowego), następnie w lipcu (o 0,25 p.p.) i we wrześniu (o kolejne 0,25 p.p.).
Planowane są dalsze obniżki stóp procentowych w nadchodzących miesiącach. Analitycy przewidują, że stopa referencyjna może spaść do poziomu 4,5% lub nawet 4,25% do końca 2025 roku. Te prognozy opierają się na stabilizacji inflacji oraz potrzebie wsparcia wzrostu gospodarczego.
Inflacja bazowa i jej znaczenie
Narodowy Bank Polski publikuje regularnie dane dotyczące inflacji bazowej, która we wrześniu wynosiła 3,2% rok do roku. Wszystkie miary inflacji bazowej wykazują tendencję spadkową, co potwierdza trwałość procesów dezinflacyjnych w polskiej gospodarce. Szczególnie znaczący jest spadek 15-procentowej średniej obciętej z 3,2% do 3,0% między lipcem a sierpniem.
Wpływ na rynek kredytów i gospodarkę
Ożywienie na rynku kredytów hipotecznych
Stabilizacja inflacji w połączeniu z obniżkami stóp procentowych wywiera pozytywny wpływ na rynek kredytów mieszkaniowych. Dane Biura Informacji Kredytowej wskazują na wzrost liczby wniosków kredytowych o 9,3% w ujęciu miesięcznym.
Ekonomiści identyfikują trzy kluczowe czynniki tego ożywienia: obniżki stóp procentowych NBP, stabilizację cen mieszkań (wzrost o 1,7% r/r na rynku wtórnym) oraz wzrost wynagrodzeń realnych o 4,2% w pierwszej połowie 2025 roku.
Perspektywy wzrostu gospodarczego
Polska gospodarka wykazuje odporność na globalne wyzwania, z prognozowanym wzrostem PKB na poziomie 3,4-3,6% w całym 2025 roku. Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych przewiduje wzrost na poziomie 3,4% w 2025 roku, z lekkim spowolnieniem do 3,1% w 2026 roku.
Stabilna inflacja w granicach celu NBP wspiera te prognozy, tworząc środowisko sprzyjające inwestycjom długoterminowym i konsumpcji prywatnej.
Prognozy i planowane zmiany na IV kwartał 2025
Czynniki wpływające na inflację
Głównym ryzykiem dla inflacji w nadchodzących miesiącach pozostają potencjalne podwyżki cen regulowanych. Szczególną uwagę zwracają analitycy na opłaty za ciepło systemowe, które mogą wzrosnąć po całkowitym zniesieniu tarcz osłonowych.
Z drugiej strony, wprowadzenie systemu kaucyjnego od października może nieznacznie obniżyć ceny produktów objętych tym systemem. Choć efekt ten jest trudny do oszacowania, może przyczynić się do dalszej stabilizacji cen.
Długoterminowe prognozy inflacyjne
Konsensus ekonomistów wskazuje na średnioroczną inflację w granicach 3,7% dla całego 2025 roku. W 2026 roku oczekiwany jest dalszy spadek do 2,9%, a osiągnięcie docelowego poziomu 2,5% przewidywane jest na 2027 rok.
Narodowy Bank Polski w swojej lipcowej projekcji przewiduje inflację na poziomie 3,9% średniorocznie w 2025 roku, z dalszym spadkiem do 3,1% w 2026 roku. Kluczowym elementem tych prognoz jest założenie o stopniowym powrocie inflacji do celu w trzecim kwartale 2026 roku.
Podsumowanie i wnioski
Wrześniowe dane o inflacji w Polsce potwierdzają skuteczność polityki monetarnej prowadzonej przez NBP oraz stabilizację procesów cenowych w gospodarce. Utrzymanie inflacji na poziomie 2,9% przy zerowej dynamice miesięcznej stanowi pozytywny sygnał dla dalszej polityki monetarnej i oczekiwań rynkowych.
Planowane dalsze obniżki stóp procentowych mogą wspierać wzrost gospodarczy przy jednoczesnym utrzymaniu stabilności cen. Kluczowe będzie monitorowanie czynników ryzyka, szczególnie cen regulowanych i globalnych trendów inflacyjnych.
Dla polskich gospodarstw domowych obecna sytuacja stwarza korzystne warunki finansowe, z oczekiwaniem dalszego obniżenia kosztów kredytu i stabilizacji cen konsumpcyjnych. To środowisko sprzyja podejmowaniu długoterminowych decyzji inwestycyjnych, szczególnie na rynku nieruchomości.
